Gdzie jest burza - wyładowanie atmosferyczne, pogoda Poznań

Niezbędnik poznaniaka: sprawdzania aktualnej pogody. Gdzie jest burza, deszcz?

by

in

Gdzie teraz pada? Jak rozpoznać burzę i ocenić, czy przyjdzie w dane miejsce? Wraz z Niezbędnikiem poznaniaka zyskasz podstawowe umiejętności sprawdzania aktualnej pogody – głównie burz.

Jest to wpis z cyklu Niezbędnik poznaniaka. Poprzedni tekst poświęciłem działaniu systemu PEKA w codziennych zastosowaniach, Poznańskiemu Rowerowi Miejskiemu, strefie dozwolonego spożycia alkoholu nad Wartą oraz drogom i Zarządowi Dróg Miejskich: zgłaszaniu dziur i propozycjom ulepszeń.

Zacznijmy od teorii…

Na początek garść faktów. Burza to zespół zjawisk atmosferycznych powstających pod chmurami burzowymi (cumulonimbus – w dalszej części tekstu znajdziesz zdjęcia). Obejmuje wyładowania atmosferyczne objawiające się błyskawicami i grzmotami, a także deszcz, wiatr, grad czy trąby powietrzne. Tyle na początek wystarczy 😉

Dodajmy jeszcze, że burza to zjawisko głównie lokalne. Oznacza to, że np. może występować w Poznaniu, a już w Swarzędzu nie. Z tego względu trudno przewidywać konkretne miejsce wystąpienia burzy. Prognozy pogody potrafią ogólnie określić, gdzie może grzmieć oraz czy burze będą małe, czy duże.

Śledź ostrzeżenia pogodowe

Informację o burzach znajdziesz w prognozach pogody. Ponadto Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydaje ostrzeżenia meteorologiczne, jeżeli ma wystąpić groźne zjawisko pogodowe – burza, silny deszcz, wichura. Ściśle burzowe ostrzeżenia wydają także Polscy Łowcy Burz. Poza tym informację o groźnych zjawiskach możesz otrzymać SMS-em od Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Sprawdzaj detektory wyładowań

W jaki sposób sprawdzić, gdzie aktualnie grzmi? Najlepiej sprawdzić detektory wyładowań atmosferycznych. Jak działają? Oczekują na fale o konkretnej częstotliwości (które emitują wyłącznie wyładowania atmosferyczne), a następnie określają miejsce, gdzie wystąpiło wyładowanie.

Ze swojej strony polecamy Blitzortung – sieć amatorskich detektorów wyładowań. Dane możesz przeglądać w różnych formach:

Na stronie internetowej zobaczysz mapę z naniesionymi wyładowaniami. Omówimy ją na poniższym przykładzie.

Pogoda detektor wyładowań Blitzortung gdzie jest burza
Przykładowa mapa z wyładowaniami atmosferycznymi. Źródło: blitzortung.com

Załóżmy, że chcemy sprawdzić, czy burza pojawi się w miejscu X. Widzimy, że na południe od nad widać wyładowania atmosferyczne. Blitzortung koloruje wyładowania w zależności od czasu wystąpienia. Jeżeli gdzieś zagrzmiało w przeciągu ostatnich 20 minut, zobaczysz biały znak… i tak aż do 120 minut wstecz. W ten sposób ocenisz także kierunek przemieszczania burzy. W tym przypadku możemy oszacować, że burza pojawi się w punkcie X w ciągu godziny.

Zerkaj na radary meteo

Detektory określają wyłącznie wyładowania atmosferyczne. Duże nagromadzenie punktów na mapie pozwala stwierdzić, że burza jest obfita w grzmoty i błyskawice. Ale jak sprawdzić, gdzie pada deszcz i czy zbliża się do nas? Musimy zerknąć do radarów meteorologicznych. To urządzenia, które potrafią wykrywać opady.

Dla ciekawskich: radar meteorologiczny wykrywa hydrometeory – krople czy kryształki lodu na tyle duże, aby móc spaść na ziemię. Radar emituje impulsy i nasłuchuje ech odbitych od hydrometeorów. Z tego względu radar mierzy odbiciowość. Można to utożsamić z opadem, ale jest to pewne przybliżenie. W przypadku śniegu radar zawyża odbiciowość (na mapach jest pokazany opad silniejszy, niż w rzeczywistości).

Polską sieć radarów prowadzi Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Istnieje kilka stron, na których można sprawdzać opady:

Przykładową mapę radarową pokazujemy poniżej. Przedstawia tę samą sytuację co w powyższym akapicie.

Radar meteo deszcz grad burza Poznań pogoda
Mapa z opadami atmosferycznymi. Źródło: IMGW-PIB

Widzimy różnokolorowe pola. Granatowe oznaczają bardzo słaby opad, biały – umiarkowany, pomarańczowy – silny, czerwony – bardzo silny. Na obszarach pokrytych silnie bordowym kolorem możliwe są opady gradu. Animacja (mapy są generowane co 10 minut) pozwala łatwo sprawdzić, gdzie znajduje się deszcz i dokąd zmierza. Kierunek ruchu opadów pokrywa się z kierunkiem przemieszczania się burzy. Ponadto w tym przypadku w punkcie X możemy liczyć na solidną ulewę. Dojdzie w przeciągu godziny. Po krótkiej ale mocnej ulewie nadal może padać, ale zdecydowanie słabiej.

Radar meteo - przesuwanie się opadów atmosferycznych
Animacja opadów nad Polską. Źródło: IMGW-PIB

Zaprezentuję także specyficzną formację opadów. Jeżeli zobaczysz na radarach wąski pas intensywnych opadów ułożonych w linii, prawdopodobnie zobaczyłeś linię szkwału. To linia burz niosących ze sobą silny opad i porywisty wiatr. Linie szkwału przemieszczają się zazwyczaj prostopadle do osi.

Linia szkwału - specyficzny rodzaj burzy
Linia szkwału nad Polską. Źródło: IMGW-PIB

Obserwacje na żywo

Burzę i inne groźne zjawiska można także wypatrzyć. Nie jest to łatwe i należy się wspomagać wyżej opisanymi narzędziami.

Chmura burzowa (cumulonimbus) przykuwa wzrok – wygląda jak kalafior 😉 Burzy często towarzyszy rozległa, gładka chmura ponad „kalafiorem”. To tak zwane kowadło burzowe. Oznacza ono, że burza prawdopodobnie niesie ze sobą silny, porywisty wiatr.

Dla ciekawskich: kowadło to oznaka głębokiej konwekcji – silnych ruchów wstępujących (ku górze), które napotykają opór w postaci stabilniejszych warstw atmosfery czy ograniczeniu dopływu ciepła. Ta bariera powoduje poziome rozrastanie się chmury.

Chmura burzowa (cumulonimbus, w dolnej części zdjęcia) z kowadłem chmurowym. Fot. Simon Eugster, CC BY-SA 3.0

Linia szkwału jest łatwa do rozpoznania. Tuż przed jej nadejściem zobaczysz charakterystyczne poziome linie chmur. To tak zwany wał szkwałowy (ang. shelf cloud). Szykuj się na porywisty wiatr 😉

Wał chmurowy shelf cloud linia szkwału burza Poznań
Wał chmurowy (ang. shelf cloud) zwiastuje silny wiatr

Jeżeli dostrzeżesz zielonkawe zabarwienia chmur w pobliżu horyzontu, może to oznaczać opady gradu. Taki kolor może też być zwiastunem silnej burzy, tzw. superkomórki burzowej. Nie jest to ścisła reguła, dlatego wspomagaj się radarami i detektorami. Jeżeli dostrzeżesz zielonkawe zabarwienie chmur i widzisz, że spora burza idzie w Twoją stronę, warto zabezpieczyć siebie, bliskie osoby i cenniejsze przedmioty 😀

Zielone zabarwienie chmur - oznaka gradu i superkomórki burzowej
Wyraźnie widoczne zielone zabarwienie w górnej części chmury. Fot. Piotr Wojakowski / Severe Sky

Ponadto jeżeli zauważysz, że przed nadejściem burzy lub w trakcie niej chmury zaczynają się skręcać i wirować, dopatrzyłeś się leja kondensacyjnego (ang. funnel cloud). Istnieje szansa na zejście trąby powietrznej. Chyba wiesz, co w takiej sytuacji powinieneś zrobić.


To rzecz jasna nie jest komplet wiedzy na temat zjawisk meteorologicznych i sprawdzania pogody. Sytuacja może się okazać zaskakująca i np. burza, która zbliża się do Poznania, tuż przed miastem rozpadnie się.

Polecam serię tekstów o klimacie Poznania:

Wiosenna susza w Poznaniu: jak bardzo było sucho? Co przyniesie globalne ocieplenie?

Zmiany klimatu w Poznaniu: wzrost temperatur o 2 stopnie od lat 50. XX wieku

Dołącz do nas na Facebooku, Twitterze, Wykopie i Instagramie


Comments

Jedna odpowiedź do „Niezbędnik poznaniaka: sprawdzania aktualnej pogody. Gdzie jest burza, deszcz?”

  1. […] przyjdzie w dane miejsce? To nie jest takie trudne i w Internecie znajdziesz pomocne narzędzia. Kliknij tutaj, aby się o tym przekonać […]

Dodaj komentarz