Usprawnienia komunikacyjne: niepotrzebne i zapomniane?

7 lat temu poznańskie organizacje społeczne przedstawiły projekt usprawnień transportu w Poznaniu. Czy miasto zrealizowało pomysły mieszkańców z 2011 roku?

Inwestycje dla Poznania – usprawnienia komunikacyjne

Podczas rządów Ryszarda Grobelnego poznańscy społecznicy wprost formułowali swoje oczekiwania i prezentowali propozycje usprawnień ruchu w Poznaniu. Owocem dawnej krytyki był m.in. pakiet usprawnień komunikacyjnych przedstawiony 28 grudnia 2011 roku. Propozycje usprawnień wpisywały się w ustalenia tzw. pakietu komunikacyjnego będącego częścią zgłoszonych przez organizacje społeczne (My-Poznaniacy, Sekcja Rowerzystów Miejskich, Inwestycje dla Poznania) poprawek do budżetu Miasta Poznania na 2012 rok.

Sekcja Rowerzystów Miejskich to dzisiejsze Stowarzyszenie Rowerowy Poznań, a My-Poznaniacy niedługo potem rozpadli się. Byli członkowie założyli m.in. Stowarzyszenie Prawo do Miasta, pod którego nazwą startowali w wyborach samorządowych w 2014 i 2018 roku.

Pakiet usprawnień przedstawiono poprzedniemu prezydentowi. Co z Jackiem Jaśkowiakiem? Stowarzyszenie Inwestycje dla Poznania w 2015 roku skierowało list do wiceprezydenta Macieja Wudarskiego (wywodzącego się z My-Poznaniaków i Prawa do Miasta). IdP prosiło o kontynuowanie współpracy między miastem a organizacjami społecznymi.

Zwracamy się do Pana Prezydenta o ustanowienie stałego formatu współpracy pomiędzy organizacjami społecznymi, specjalistami transportu oraz administracją miejską. (…) Będzie to kontynuacja dobrych praktyk zapoczątkowanych jeszcze w poprzedniej kadencji samorządu.

Często proponowaną formą zachęcania kierowców do transportu zbiorowego są dni bez samochodu. Sprawdź, ilu kierowców korzysta z takich promocji w Poznaniu oraz czy tydzień bezpłatnej komunikacji zwabia więcej kierowców, niż tylko 1 dzień. Wyniki są dosyć zaskakujące…

Usprawnienia komunikacyjne: jak je wprowadzano?

Czas na Poznań sprawdził, jak władze miasta realizowały zmiany zgodne z usprawnieniami komunikacyjnymi – oraz czy w ogóle to robiły. Przy każdej propozycji znajduje się krótki opis – NIE lub TAK. Pochyłym tekstem opisano punkty, gdzie w najbliższym czasie nastąpi przebudowa ulicy.

Lista

1. Linia 71 – przejazd w kierunku os. Wichrowe Wzgórze ul. Pamiątkową: NIE
2. Priorytet dla tramwajów na skrzyżowaniach ul. Hetmańskiej z ul. Kolejową i ul. Dmowskiego: NIE – priorytet działa (ITS Poznań, 2014-2015), ale bez redukcji czasu przejazdu
3. Wydzielenie na ul. Wierzbięcicach torowiska za pomocą separatorów, od ulicy Niedziałkowskiego do zjazdu do dworca PKS: NIE
4. Wydzielenie (separatorem) torowiska na św. Marcinie pomiędzy Ratajczaka a al. Marcinkowskiego: NIE
5. Umożliwienie przejazdu na wprost z pasa skrętu w prawo na skrzyżowaniu Grochowska/Bukowska dla linii 82: NIE
6. Wydzielenie odcinka ulicy Dąbrowskiego na wspólny PAT pomiędzy pętlą Ogrody a ulicą Żeromskiego: TAK (projekt przygotowano w 2014, wybudowano w 2015)
7. Zmiany organizacji ruchu w okolicach Rynku Jeżyckiego, przez wprowadzenie jednokierunkowego przejazdu od ul. Kraszewskiego do ul. Prusa (wzdłuż rynku Jeżyckiego): NIE
8. Wydzielenie buspasów na Niestachowskiej oraz na węzłach: NIE
9. Wydzielenie buspasu w ciągu Al. Solidarności (do Ronda Solidarności do ul. Witosa w obu kierunkach): NIE
10. Priorytet dla autobusów linii 69 i 78 jadących buspasem na ul. Pułaskiego przez skrzyżowanie z Al. Wielkopolską: NIE – buspas zlikwidowano w 2015 roku
11. Priorytet dla autobusów wyjeżdżających w kierunku wschodnim z przystanków Kurpińskiego, Szymanowskiego i Solidarności- korekta świateł: NIE
12. Zakazy skrętu w lewo z Głogowskiej w Berwińskiego i Śniadeckich: pierwsze miejsce – TAK (2017), drugie NIE
13. Stworzenie buspasa-śluzy na skrzyżowaniu Garbar i Małych Garbar od strony północnej : NIE
14. Wytyczenie buspasu od przystanku Małe Garbary do Św. Wojciecha dla autobusów 51, 60, 63 na jezdni północnej: NIE
15. Stworzenie buspasa w ciągu ulicy Solnej na jezdni północnej wraz ze zmianą organizacji ruchu na skrzyżowaniu Nowowiejskiego/Solna/Niepodległości: TAK (projekt przygotowano w 2014, wybudowano w 2015)
16. Zmiana organizacji ruchu na ul. Dowbora-Muśnickiego, tak aby wszystkie linie (74, 76, 90, 603) jechały torowiskiem, które było by wyłączone z ruchu samochodowego: TAK (2017)
17. Śluza autobusowa Garbary/Grochowe Łąki: NIE
18. Wydzielenie buspasa na ul. Garbary na odcinku od Św. Marii Magdaleny do Krakowskiej: TAK (2017)
19. Przywrócić buspas na Al. Niepodległości na odcinku Przepadek-Nowowiejskiego, kończący się przed skrzyżowaniem: NIE
20. Wprowadzić po stronie północnej, od ul. Serafitek do końca mostu Królowej Jadwigi zakaz poruszania się lewym pasem pojazdów szerszych niż 2m oraz analogiczny zakaz po stronie południowej od Drogi Dębińskiej do końca mostu: TAK (2013; uwaga – zakaz istnieje, ale nie rozwiązuje on problemu tarasowania torowiska)
21. Dla linii 74 umożliwienie skrętu w lewo z ul. Połabskiej w Al. Solidarności z pasa do skrętu w prawo: TAK (2012)
22. Przystanki autobusowe Niestachowska dla linii nr 82, 91, 93 i 95 – na żądanie: NIE
23. Przystanek Urbanowska na żądanie: TAK (przed 2015 rokiem)
24. Wydzielenie torowiska na Grunwaldzkiej między Matejki a Kaponierą: TAK (2016)
25. Wydzielenie torowiska na ul. Głogowskiej między ul. Palacza a skrzyżowaniem z ulicą Daleką po zachodniej stronie oraz od ul. Bosej do Krauthofera po wschodniej: NIE
26. Zachowanie linii 121 (jeżdżącej na Wilczaku): NIE
27. Stworzenie pasa autobusowo-tramwajowego w miejscu torowiska w Alei Wielkopolskiej: NIE – takiej inwestycji nie ma w planach
28. Przeniesienie przystanków tramwajowych na Rondzie Rataje na stronę zjazdową: NIE (realizacja po 2020 roku)

Dwa ostatnie punkty to inwestycje większe, które – zdaniem Inwestycji dla Poznania – należało wpisać do planów inwestycyjnych miasta.

W wolnym czasie zajrzyj do tekstu o poznańskim Rondzie Kaponiera. Wbrew pozorom ma wiele wspólnego z barcelońską Sagrada Familia 😉

Rondo Kaponiera jak Sagrada Familia: niekończące się prace budowlane

Analiza wdrażania usprawnień

Inwestycje dla Poznania przedstawiły listę 28 zmian. 8,5 usprawnień (30%) udało się wcielić w życie (zmiana „połowiczna” obejmuje postulat likwidacji lewoskrętów na Głogowskiej). 3,5 zmiany opracowano i zrealizowano podczas rządów Jacka Jaśkowiaka. 2 zmiany opracowała ekipa Grobelnego, ale z powodu zmiany władzy w 2014 roku inwestycję dokończono za czasów Jaśkowiaka. 3 usprawnienia wprowadzono podczas kadencji Ryszarda Grobelnego.

Spośród 18,5 usprawnień, których od 7 lat nie wprowadzono (70%), przy 6 przypadkach rozpocznie się niedługo przebudowa danego miejsca. To np. odnowa ulicy Święty Marcin, przebudowa Ronda Rataje czy przebudowa skrzyżowania ul. Garbary/Małe Garbary/Estkowskiego związana z budową tramwaju na Naramowice. Być może część usprawnień zostanie wtedy wprowadzona.

Warto w tym miejscu dodać, że w założeniach Inwestycji dla Poznania pakiet usprawnień komunikacyjnych nie miał polegać głównie na wielkich inwestycjach, a drobnych poprawkach niewymagających dużych nakładów finansowych.

Nie wszystkie usprawnienia postulowane przez autorów rzeczywiście coś poprawiły. Na przykład wprowadzenie zakazu poruszania się lewym pasem pojazdów szerszych niż 2 metry na Moście Królowej Jadwigi nie rozwiązało problemu zastawiania torowiska (usprawnienie nr 20). Ponadto mimo wprowadzenia priorytetu w sygnalizacji dla tramwajów nie udało się uzyskać zakładanego czasu przejazdu na ulicy Hetmańskiej (propozycja nr 2).

Problematyczne autobusy

Łatwo zauważyć, że spośród 8,5 zrealizowanych usprawnień większość nie wiązała się z istotnymi ograniczeniami dla ruchu samochodowego. Wyjątkiem pozostają buspasy w ul. Garbary i Mostowej (buspas na Mostowej nie ogranicza przepustowości ruchu samochodowego, gdyż ta zależy od jednopasmowego odcinka ul. Garbary od Wielkiej w kierunku Małych Garbar) oraz wydzielenie torowiska na ul. Grunwaldzkiej. W szczególności nie udało się zrealizować projektu buspasów na Niestachowskiej, Al. Solidarności, Al. Niepodległości, na skrzyżowaniu ulic Garbary/Małe Garbary oraz wydzielenia torowiska na ulicy Głogowskiej.

Inwestycje dla Poznania dostrzegły obiektywną słabość komunikacji autobusowej w porównaniu do tramwajów. Autobus stojący w korkach nie jest alternatywą dla kierowców. Stąd taki nacisk na buspasy, czyli rozwiązanie gwarantujące odpowiednią przepustowość. Taki punkt widzenia nie spotkał się ze zrozumieniem po drugiej stronie. Miasto Poznań nie wprowadza usprawnień ruchu autobusów, gdyż te często wymagają przekształcenia pasa ruchu w buspas. Usprawnienia ruchu tramwajowego przechodzą łatwiej, gdyż już dzisiaj tramwaje poruszają się często po torowisku wydzielonym z jezdni.

Losy pomysłów Inwestycji dla Poznania

Część propozycji wprowadzono niemalże od razu, gdyż nie stanowiły wielkiego problemu. To przekształcenie przystanku Urbanowska „na żądanie” czy kosmetyka w ruchu autobusów na Winogradach. Z częścią usprawnień poczekano do głębszych projektów. Tak np. pomysł wydzielenia torowiska na Dąbrowskiego od Ogrodów do Żeromskiego stał się elementem przebudowy ulicy.

Od momentu objęcia władzy przez Jacka Jaśkowiaka można zaobserwować wyraźnie mniejszy nacisk na drobne korekty (zgodne z duchem raportu Inwestycji dla Poznania), a większy na duże projekty inwestycyjne. W ten sposób prosta dobudowa przystanków na Rondzie Rataje posłuży do głębokiej przebudowy samego ronda. Nie jest znany sposób rozwiązania ruchu autobusowego na skrzyżowaniu ulic Garbary i Małe Garbary – poza tym, że miejsce czeka duża przebudowa.

Mniej działań tu i teraz, więcej dużych inwestycji

Takie przesunięcie akcentów łatwiej obrócić w zaletę (władze miasta planują ogromne inwestycje), ale upośledza rozwój transportu zbiorowego tu i teraz. Od 2 lat (czyli powstania buspasów na Garbarach i Mostowej) nie zostały wprowadzone żadne usprawnienia proponowane przez Inwestycje dla Poznania. Co więcej, żaden pomysł nie jest szykowany do realizacji.

Wielkie projekty infrastrukturalne wiążą się czasami z fasadowymi konsultacjami społecznymi. Tak się stało chociażby z przebudową skrzyżowania Św. Marcin/Al. Niepodległości. Miasto ma gotowy program funkcjonalno-użytkowy (z projektem zagospodarowania), w dodatku po opiniach wydanych przez miejskie jednostki (MPK, ZDM…). Firma zewnętrzna już pracuje nad projektem budowlanym/wykonawczym i do końca października na jego podstawie miasto chce zdobyć pozwolenie na budowę. Wiadomo, że sam projekt musi być ukończony wcześniej – organ wydający pozwolenie na budowę musi mieć na to czas. Tymczasem pierwsze ogólnodostępne spotkanie dla mieszkańców organizuje się 5 marca 2019 roku. W momencie, w którym żadne duże zmiany nie są już możliwe do wprowadzenia.

Na łamach Czasu na Poznań ujawniono szereg dokumentów związanych z ważnymi inwestycjami: dalszymi częściami Projektu Centrum, tramwajem w ulicy Ratajczaka czy przebudową ulic Taczaka i Garncarskiej.

---

Dołącz do nas na Facebooku, Twitterze, Wykopie i Instagramie