Herb, flaga czy pieczęć to symbole Poznania oraz Urzędu Miasta Poznania. Nie dość, że nie mają jasnego statusu, to są źle odwzorowane i marginalizowane w przestrzeni Poznania.
Czytaj też: Najtrwalsza jest prowizorka: bordowe płyty nie przestają szpecić Mostu Teatralnego
Błędne zdefiniowanie godeł i herbu
Zacznijmy od ustalenia faktów i dywagacji historycznych. Wspomogę się tu Andrzejem Ludwikiem Włoszczyńskim, grafikiem i projektantem zajmującym się m.in. tematyką symboli narodowych i heraldyką. Czym jest godło? W heraldyce (nauce badającej herby) to symbol wyróżniający, znak rozpoznawczy przynależności osoby bądź przedmiotu do szerszej grupy rodowej, prawnej lub społecznej. Godła możemy dzielić ze względu na podmiot (godło państwowe, miejskie), ale także ze względu na różną formę symboli (pieczęć, flaga czy herb). Herb, czyli – cytując za Wikipedią – znak rozpoznawczo-bojowy, wywodzący się z symboliki heroicznej lub znaków własnościowych, od XII w. ustalany według ścisłych reguł heraldycznych, pełniący funkcję wyróżnika (…) miasta, jednostki podziału terytorialnego lub państwa.
Zgodnie z powyższym: godłami Poznania powinien być herb (który można nazwać też godłem miejskim), flaga czy pieczęć.
A jak to wygląda w rzeczywistości? Kwestię symboli Poznania rozstrzyga Statut Miasta Poznania. Definiuje on wyłącznie jedno Godło Miasta Poznania, które jest w rzeczywistości herbem.
Godło Miasta Poznania przedstawia mur obronny z trzema basztami i otwartą bramą. Na środkowej, najwyższej baszcie wspiera się tarcza gotycka z wizerunkiem orła w koronie, na bocznych stoją święci Piotr i Paweł. Po bokach znajdują się sześcioramienne gwiazdy, pod nimi półksiężyce, a w bramie – ukośnie skrzyżowane klucze i równoramienny krzyż. Całość zgodna jest z wyobrażeniem na najstarszej znanej pieczęci miejskiej z 1344 roku. Nad tarczą z wyobrażeniem godła Miasta Poznania umieszczona jest korona zamknięta.
Ten sam statut wprowadza chaos, określając, że wygląd herbu, flagi, pieczęci i hejnału (czyli – zgodnie z heraldyką – godeł) przedstawiają załączniki do statutu. Czym jest herb? W myśl statutu – jedynym godłem. Czym jest flaga czy pieczęć miejska? Nie wiadomo czym, nie wiadomo kto je może stosować, znamy wyłącznie ich wygląd.
Zgodnie ze sztuką wszystkie te symbole powinny być godłami. Jednocześnie powinno być wyraźnie określone, co jest godłem a co herbem.
Gdzie znaleźć Herb i Flagę Poznania?
Załóżmy, że chcemy zobaczyć i pobrać z Internetu herb oraz godło. Zaglądamy na stronę poznan.pl, czyli stronę Urzędu Miasta Poznania. Niestety w najnowszej odsłonie serwisu nie znajdziemy żadnego bezpośredniego i logicznego odnośnika do symboli Miasta Poznania! Symbole kryją się na starych stronach UMP w dziale… Fakty i Liczby.
Aby dotrzeć do symboli Poznania, musimy wybrać kolejno:
poznan.pl > Katalog a – z > Fakty i Liczby > Posnaniana > Symbole Miasta
Flagi czy herbu Poznania zdaje się „wstydzić” nawet Prezydent Jacek Jaśkowiak. Na jego podstronie poznan.pl/mim/prezydent/ także nie znajdziemy symboli Miasta Poznania. Owszem, istnieje odnośnik do Pieczęci Miasta Poznania (dlaczego akurat do niej, skoro – zgodnie ze statutem – nie ma żadnej specjalnej rangi?), ale jest nieprawidłowy – pojawia się komunikat o błędzie.
Nieumiejętność (i brak znajomości symboli Poznania) można też dojrzeć na stronach Urzędu Miasta Poznania. W artykule „Herb Poznania pod względem treści heraldycznej należy do najbogatszych w Polsce” użyto niewłaściwego herbu (ze zbyt małą i spłaszczoną koroną).
Brak wersji cyfrowych, określenia barw…
Urząd Miasta Poznania popełnia ten sam błąd, co władze Polski – udostępnia herb w formie skanu wydrukowanej kartki. Możemy pomarzyć o jasno określonej kolorystyce, wyraźnym wektorowym rysunku czy… symetrii. Tak, herb Poznania jest krzywo narysowany – prawdopodobnie z powodu przekrzywienia kartki, na której był nadrukowany.
Brak wektorowych wersji jest bolesny. Dlatego użytkownik Wikipedii @Poznaniak przerysował grafikę herbu (autorstwa Jerzego Baka z 1997 roku) i udostępnił dla wszystkich. Jest to najpopularniejsza cyfrowa kopia herbu Poznania, niestety odtwarza błędy oryginału, w tym krzywą tarczę.
Na ten sam problem cierpią także inne symbole Poznania, np. flaga. Wersja udostępniona przez urząd to jeszcze paskudniej wyglądający skan kartki. Dlatego jeżeli chcemy pobrać flagę w wysokiej jakości, musimy skorzystać z pomocy tego samego użytkownika Wikipedii i jego odtworzenia wyglądu flagi.
Co ciekawe: powyższy problem nie dotyczy logo Poznania ze znaną niebieską gwiazdką. Pobierzemy je w wysokiej jakości – razem z wytycznymi – prosto ze strony Urzędu Miasta Poznania: poznan.pl/mim/main/-,p,14357.html. Dlaczego flaga czy herb Poznania jest w tak niskiej jakości? Być może dlatego, że… Urząd Miasta Poznania porzucił je na rzecz logo z gwiazdką.
Herb Poznania niechętnie używany
Herb miasta na potrzeby komunikacji i promocji Urzędu Miasta Poznania został zastąpiony przez logo „z gwiazdką”. Jednostki UMP (takie jak: podległe wydziały, Zarząd Dróg Miejskich czy Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne) posługują się albo własnymi logo (np. MPK), albo logo Poznania. Istnieje wyjątek – Prezydent Jacek Jaśkowiak we własnej korespondencji używa Herbu Poznania. Dlaczego tylko on? Cóż, tego nie wiemy, wszak Statut Miasta Poznania nie określa tego, kto i w jakich sytuacjach powinien używać herbu.
Na plakatach i w mediach społecznościowych spotkamy niemalże wyłącznie logo Poznania.
W Poznaniu istniała tradycja znakowania herbem miejskim elementów infrastruktury. W ten sposób przyozdabiano m.in. latarnie, słupy, hydranty. Także na tym polu udało się częściowo zastąpić herb logiem „z gwiazdką”. Na przykład pokrywy studzienek i włazów na ulicy Święty Marcin zawierają tylko logo Poznania. Utrzymuje się za to zwyczaj nanoszenia herbu na autobusy i tramwaje.
Od 2014 roku poznańskie szkoły znakuje się tablicą z herbem. Niestety na niektórych tablicach nieprecyzyjnie odtworzono herb. Brakuje jego czarnej obwódki oraz błędnie pomalowano kolorem czerwonym kropki na skrzydłach orła (w oryginale pozostają białe).
Co więcej: do 2018 roku na masztach przed siedzibą Urzędu Miasta Poznania (Plac Kolegiacki) nie wywieszano stale żadnych flag! Dopiero po interpelacji radnego Tomasza Wierzbickiego (bezpartyjny) pojawiła się flaga Polski, Poznania i Unii Europejskiej.
Podsumowanie
Urząd Miasta Poznania powinien przywrócić godność własnym symbolom. Herbowi, flasze, pieczęci i innym godłom miejskim należy się jasne zdefiniowanie i dobre odwzorowanie – bez krzywych tarcz i skanów kartki. Każdy poznaniak i poznanianka powinni mieć ponadto łatwy dostęp do symboli miasta w Internecie (a – co jest marzeniem – także bezpośrednio w urzędach, gdzie np. powinna być możliwość zakupu flagi).
Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę hasło „symbol Poznania”, aby zobaczyć, jak wysokie miejsce ma herb miasta. Urząd Miasta Poznania powinien w końcu przyjąć to do wiadomości. Flaga miejska powinna dumnie powiewać na wszystkich wydziałach i jednostkach UMP. Ponadto należy powrócić do tradycji znakowania infrastruktury przy pomocy herbu. Nie można odrzucać tradycyjnych symboli Poznania w imię źle przyjętej nowoczesności.
Co więcej: należy rozważyć ponowne przemyślenie strategii promocji i komunikacji Urzędu Miasta Poznania. 10 lat temu wprowadzono promocję opartą o logo „z gwiazdką” i hasło „Miasto know how”. Dzisiaj nie ma już tego hasła, a i sama promocja Poznania to temat rzeka. Nadszedł czas na wykreowanie nowej strategii promocji i komunikacji urzędu. Jak pokazuje przykład Gdańska, Jastrzębia-Zdroju czy Wiednia, można forsować nowoczesny odbiór miasta przy użyciu odświeżonego herbu.
Wszystkie grafiki w tekście zostały użyte zgodnie z prawem cytatu.
Plan na Poznań to unikatowy zbiór niedoszłych i niezrealizowanych projektów przebudowy miasta, rozbudowy dróg czy wyburzenia zabudowy. Każdy wpis zawiera zdjęcia, opis projektu i jego rekonstrukcję na współczesnych zdjęciach lotniczych.
Dołącz do nas na Facebooku, Twitterze, Wykopie i Instagramie
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.