Chwaliszewo i Warta, w tle Ostrów Tumski. Zdjęcie z ~1960 roku i 2015. Źródło: CYRYL, Google Earth

Poznań 70 lat temu i dziś. Zobacz efekt budowy Trasy Solnej i nowego koryta Warty

by

in

Cyfrowe Repozytorium Lokalne zaprezentowało kolejną kolekcję zdjęć Poznania. Z tej okazji przygotowaliśmy porównanie Poznania z przełomu lat 50. i 60. XX wieku i tego teraźniejszego.

Czytaj też
Osiedle przy Unii Lubelskiej: fatamorgana dobrze zaprojektowanego miasta

Poznań na zdjęciach lotniczych z połowy XX wieku

CYRYL to „wirtualne muzeum historii Poznania”, czyli zbiór historycznych zdjęć, dokumentów i map. Na cyryl.poznan.pl co jakiś czas znajdziemy nowe galerie i zbiory. Polecamy zaglądać na stronę, gdyż zawiera niedostępne nigdzie indziej materiały. Tym razem w CYRYL-u udostępniono galerię „Poznań z lotu ptaka„. Zawiera ona 133 zdjęcia lotnicze wykonane w latach 1958-1964.

To czego nie widać z perspektywy przechodnia, jest doskonale widoczne z lotu ptaka. Imponujące kwartały zabudowy Starego Miasta, majestatyczne budowle Dzielnicy Cesarskiej, socrealistyczne i modernistyczne osiedla, starannie rozplanowane parki i place, reprezentacyjna przestrzeń poznańskich targów i mnóstwo zieleni sprawiają, że Poznań z lotu ptaka jawi się jako piękne, solidne, zadbane europejskie miasto.
Danuta Bartkowiak

Trasa Solna, nowy przebieg Warty…

Szczególnie ciekawym miejscem są okolice Chwaliszewa i Ostrowa Tumskiego. Przełom lat 50. i 60. XX wieku to ostatni okres funkcjonowania Chwaliszewa jako wyspy. Niedługo później rozpoczęła się realizacja dwóch inwestycji trwale zmieniających tę część centrum Poznania:

  • budowa Trasy Solnej, czyli dwupasmówki łączącej al. Niepodległości z rondem Śródka,
  • przekop nowego koryta Warty i zasypanie starego.

W efekcie doszło do znaczącej degradacji Chwaliszewa. Utraciło walory krajobrazowe, a Trasa Solna (dzisiejsza ul. Estkowskiego) sprowadziła ruch tranzytowy. Nowe koryto Warty skonstruowano jako szeroką dolinę pozbawioną zabudowy. Do dziś na śródmiejskim odcinku nie znajduje się ani jeden lokal usługowy z witryną zwróconą do rzeki! Budowa dwupasmówki nie tylko doprowadziła do likwidacji ogrodów na Ostrowie Tumskim, ale podzieliła wyspę na dwie części. Ulica Estkowskiego przerwała ciągłość tradycyjnego szlaku na wschód, łączącego Stare Miasto, Chwaliszewo, Ostrów Tumski i Śródkę.

Skalę transformacji najlepiej oddaje porównanie z dzisiejszym wyglądem Poznania. W tym celu stworzyliśmy porównanie przed-po. Jak to zrobić? Drona nie mamy, ale od czego jest Internet 😉 Google Earth to niepozorny program o sporych możliwościach. Posiada m.in. trójwymiarowy model Poznania wykonany metodą przetwarzania zdjęć skośnych. O ile małe obiekty jak latarnie czy drzewa są odwzorowywane z różnym efektem, o tyle budynki wyglądają całkiem realistycznie. Porównania przed-po znajdziesz poniżej.

Poznań kilkadziesiąt lat temu i dziś – porównanie przed-po

Chwaliszewo i stary przebieg Warty (na dole), w tle Ostrów Tumski. Zdjęcie z lat 1958-1964. Źródło: CYRYLChwaliszewo i stare koryto Warty (na dole), w tle Ostrów Tumski. Trójwymiarowy model Poznania, 2015. Źródło: Google Earth
Chwaliszewo i stary przebieg Warty (na dole), w tle Ostrów Tumski
Śródka (na dole), Most Cybiński i Ostrów Tumski. W tle Warta. Zdjęcie z lat 1958-1964. Źródło: CYRYLŚródka (na dole), Most Jordana, Ostrów Tumski, po lewej Trasa Solna. W tle Warta. Trójwymiarowy model Poznania, 2015. Źródło: Google Earth
Śródka (na dole), Most Cybiński/Jordana, Ostrów Tumski, po lewej Trasa Solna. W tle Warta
Warta w starym biegu rozdziela Chwaliszewo (z lewej) od Starego Miasta. Zdjęcie z lat 1958-1964. Źródło: CYRYLStare koryto Warty rozdziela Chwaliszewo (z lewej) od Starego Miasta. Trójwymiarowy model Poznania, 2015. Źródło: Google Earth
Warta w starym biegu rozdzielała Chwaliszewo (z lewej) od Starego Miasta

Czy zwróciłeś/zwróciłaś uwagę na zmiany w zabudowie? Na nowe budynki na Chwaliszewie? Na przeobrażenie lewego brzegu Warty przy ulicy Szyperskiej? Uważni dostrzegą jeszcze pewne różnice w wyglądzie kościoła z placu Bernardyńskiego. Trójwymiarowy model prezentuje stan z 2015 roku, od tego czasu pojawiło się nieco więcej nowego budownictwa.

Wszystkie 133 zdjęcia lotnicze znajdziesz na stronie cyryl.poznan.pl – kliknij, aby przenieść się prosto do galerii. Natomiast Google Earth znajdziesz tutaj, chociaż polecamy wersję na komputery. Zawiera np. mnóstwo zdjęć satelitarnych z ostatnich lat, najnowsze z sierpnia 2020.


Polecamy historyczną serię Plan na Poznań – unikatowy zbiór niedoszłych i niezrealizowanych projektów przebudowy miasta, rozbudowy dróg czy wyburzenia zabudowy. Każdy wpis zawiera zdjęcia, materiały archiwalne, opis projektu i jego rekonstrukcję na współczesnych zdjęciach lotniczych. Do tej pory zrekonstruowaliśmy m.in. docelowy plan zabudowy Sołaczahitlerowską dzielnicę Weststadt czy planowaną w czasach PRL-u demolkę Jeżyc.

Dołącz do nas na FacebookuTwitterzeWykopie i Instagramie


Comments

5 odpowiedzi na „Poznań 70 lat temu i dziś. Zobacz efekt budowy Trasy Solnej i nowego koryta Warty”

  1. Smutne to rozjechanie miasta trasą Solną. Środka też została tym zniszczona.

  2. Dawniej rzeka, obecnie parking… To zdjęcie wręcz symboliczne.

    1. Dokładnie… przerażajace:((

      1. Awatar Leszek Ciesielski
        Leszek Ciesielski

        Tyle, że Warta przed II Wojną co parę lat zalewała centrum – a od czasu zakończenia tych robót Poznań nie doświadczył już takiej tragicznej powodzi.

Dodaj komentarz