Centrum powojennego Poznania miało zostać rozcięte dwiema dwupasmówkami. Okolice Świętego Marcina, Piekar i Placu Wiosny Ludów miały wyglądać zupełnie inaczej niż dziś. W dzisiejszym Planie na Poznań omówimy Trasę Piekary i Trasę Podgórną.
➡ Polecamy dwa poprzednie teksty z serii: o Trasie Piastowskiej nad Wartą oraz niezrealizowanej zabudowie Sołacza.
Powojenna odbudowa Poznania
Polski zarząd nad Poznaniem po II wojnie światowej na początku skoncentrował się na szybkim przywróceniu w miarę normalnego funkcjonowania miasta. Linie tramwajowe, sieci wodociągowe czy drogi musiały zostać błyskawicznie odbudowane. Ponadto rozpoczęto proces odbudowy Starego Miasta, zniszczonego w wyniku działań wojennych (w tym prób zdobycia miasta w 1945 roku).
Okazja na przebicie kilku dróg
Jednocześnie zniszczenia wojenne umożliwiały stosunkowo łatwą przebudowę centrum Poznania. Miejscy planiści na gruzach Poznania rozpoczęli rysowanie nowego układu transportowego. Poznań posiadał co prawda obwodnicę centrum (Ring Stubbena: ciąg ulic Kościuszki/Krakowskiej/Kazimierza Wielkiego oraz Al. Niepodległości/Królowej Jadwigi), jednak urbaniści dążyli do przeprowadzenia ruchu samochodowego przez ścisłe centrum miasta. Stare Miasto miało zostać przystosowane dla potrzeb nowych arterii.
Pierwszy projekt dwóch tras w centrum powstał w 1950 roku. Przewidywał powstanie dwóch dwupasmówek:
- Trasy Piekary – od ul. Przepadek/Al. Niepodległości przez Wzgórze św. Wojciecha, Al. Marcinkowskiego, Piekary, przez teren Starego Browaru do skrzyżowania Półwiejskiej i Królowej Jadwigi,
- Trasy Podgórnej – od dzisiejszego Ronda Kaponiera przez ul. Święty Marcin, Plac Wiosny Ludów, Podgórną, Most Rocha na Polankę.
Obie trasy miały posiadać dwie jezdnie o dwóch pasach ruchu każda. Drogi krzyżowałyby się w miejscu dzisiejszej Galerii MM. Planowano tam powstanie ronda. Ponadto Trasie Piekary i Podgórnej towarzyszyła linia tramwajowa.
Trasa Piekary i Trasa Piastowska – rekonstrukcja
Postarajmy się zrekonstruować plan z lat 50. XX wieku. Najpierw spójrzmy na to, jak dzisiaj wygląda ten rejon Starego Miasta. Widzimy rejon Placu Wiosny Ludów, Galerię MM, Park Chopina czy ulicę Półwiejską.
Realizacja koncepcji z lat 50. XX wieku przede wszystkim wiązałaby się ze znaczącą degradacją zabudowy. Część Starego Miasta między Piekarami a dzisiejszym Kupcem Poznańskim w zasadzie przestałaby istnieć. Układ urbanistyczny w całości podporządkowano transportowi.
Wyburzenia na Starym Mieście
Północna pierzeja ulicy Święty Marcin miała zostać wyburzona w całości. „Trójkąt” między Podgórną, Marcinkowskiego i Św. Marcinem chciano przeobrazić w teren zielony i parking. Kamienice przy Zielonych Ogródkach także miały legnąć w gruzach.
Warto zaznaczyć, iż w rzeczywistości udało się częściowo zniszczyć zabudowę Starego Miasta w imię realizacji Trasy Piekary i Trasy Podgórnej. Zachodnia pierzeja ul. Piekary została wyburzona. Dzisiejsza Galeria MM zajęła miejsce po zburzonej pod projektowane rondo kamienicy. Róg Podgórnej i Św. Marcina (dzisiaj Don Prestige Residence i hotel Hampton by Hilton) celowo przez lata pozostawał rezerwą pod dwupasmówkę. Ten sam przypadek miał miejsce w przypadku ziemi na której dzisiaj leży Kupiec Poznański.
Co pozostało z ambitnych planów?
Można powiedzieć, że na szczęście niewiele. Wyburzona w latach 50., 60. i 70. XX wieku zabudowa może zostać odtworzona. Taka sytuacja miała miejsce m.in. w przypadku Galerii MM, wspomnianego hotelu Hampton by Hilton czy Kupca Poznańskiego.
Ulica Piekary częściowo zyskała swój docelowy format – wieżowce na Piekarach (te z głównego zdjęcia artykułu) miały tworzyć zachodnią ścianę zabudowy Trasy Piekary.
Trasa Podgórna jeszcze w latach 60. i 70. została odłożona na półkę z napisem „marzenie ściętej głowy”. W przypadku Trasy Piekary przez lata dążono – w wariancie minimalnym – do budowy trasy tramwajowej od Al. Marcinkowskiego do Górnej Wildy. Ten pomysł ostatecznie porzucono w latach 90. Dzisiejszym substytutem tej trasy tramwajowej jest tramwaj w ul. Ratajczaka.
Film z rekonstrukcją Trasy Piekary i Trasy Podgórnej
Dołącz do nas na Facebooku, Twitterze, Wykopie i Instagramie
W miniaturce wykorzystano zdjęcie Przemysława Turleja.
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.