"Żelazko" - odtworzona kamienica w centrum Poznania, architektura

Kończy się odtwarzanie kamienicy „Żelazko” [ZDJĘCIA]

Prace związane z odtworzeniem kamienicy „Żelazko” na rogu Krysiewicza i Ogrodowej zmierzają do końca. Choć nie jest to rekonstrukcja, to nowy budynek wypełnia istotną lukę w zabudowie centrum Poznania.

Czytaj też:

Inwestycja, która niedługo ma powstać w Poznaniu przy ul. Podgórnej, doprowadzi do wyburzenia jednej z przedwojennych kamienic. Na razie Miejska Konserwator Zabytków wstrzymuje projekt…

Historia kamienicy „Żelazko”

Obiekt powstał w 1900 roku na trójkątnej działce na narożniku ulicy Krysiewicza i Ogrodowej. Ze względu na charakterystyczny ostry narożnik, poznaniacy nazywali tę neorenesansową kamienicę „Żelazkiem”. Budynek przetrwał II wojnę światową w dobrym stanie i po 1945 roku nadal był zamieszkiwany.

"Żelazko" w centrum Poznania. Źródło: @jurekpogodno / fotopolska.pl
Żelazko w centrum Poznania inwestycja kamienica

W 2011 roku podczas budowy w sąsiedztwie (ul. Półwiejska 4) miało dojść do nieprawidłowości. Zdaniem Pawła Łukaszewicza (Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego) wykop z Półwiejskiej 4 był robiony wbrew sztuce budowlanej. Naruszył on konstrukcję kamienicy przy ul. Krysiewicza 3, która musiała zostać rozebrana. Ponieważ „Żelazko” opierało się o kamienicę pod nr. 3, także i ono doczekało się rozbiórki.

Właściciel działki, na której znajdowało się „Żelazko” i budynek z Krysiewicza 3 – Polna Real Estateuzyskał decyzję o warunkach zabudowy dla odtworzenia obiektu. Deweloper w 2014 roku wycofał się z inwestycji i sprzedał teren firmie Constructa Plus.

Poznań Żelazko kamienica elewacja od Ogrodowej
Elewacja od strony ulicy Ogrodowej
Hełm na "Żelazku" w Poznaniu
Hełm wieńczy odtworzony budynek
Kamienica Żelazko prawie odtworzona - budowa Poznań
Po lewej ulica Krysiewicza, po prawej Ogrodowa
"Żelazko" i oś ulicy Długiej prowadząca do kościoła przy Placu Bernardyńskim
„Żelazko” i oś ulicy Długiej prowadząca do kościoła przy Placu Bernardyńskim

Czytaj także:

W poszukiwaniu ładu przestrzennego w centrum Poznania – (nie)kontrolowana zabudowa okolic ulicy Szyperskiej

Odtworzenie, nie rekonstrukcja

Constructa Plus jak i Miejska Konserwator Zabytków nie dopuszczali innej formy inwestycji niż odtworzenie wyglądu budynku na rogu Krysiewicza i Ogrodowej. Choć obiekt do złudzenia przypomina oryginalne „Żelazko”, to nim nie jest. Od strony konstrukcyjnej to w pełni współczesna kamienica o konstrukcji żelbetowej, którą przyozdobiono odtworzoną elewacją. Dlatego nie można mówić w tym przypadku o rekonstrukcji zgodnej z duchem konserwowania zabytków. „Żelazko” nie zawiera elementów z oryginału sprzed 100 lat.

Poznań Żelazko odbudowa zima śnieg
Konstrukcja budynku sprzed nałożenia elewacji

W przypadku budynku z Krysiewicza 3 nie zależało zainteresowanym na odtworzeniu elewacji kamienicy, dlatego jest ona współczesna – postmodernistyczna.

Nie przekreśla to inwestycji. Wręcz przeciwnie, cena odtworzenia wyglądu „Żelazka” okazuje się być niezbyt wysoka. Inwestor otrzymał zgodę na przemodelowanie dachu, aby urządzić pod nim pełnowymiarową kondygnację. Ponadto pod oboma budynkami znajduje się dwupoziomowy parking podziemny.

Detal z kamienicy Żelazko - odbudowa na Starym Mieście
Detal odtworzono dosyć szczegółowo
Krysiewicza 3 i postmodernizm - Constructa Plus, Poznań
Postmodernistyczny budynek przy ul. Krysiewicza 3, na drugim planie biurowiec Półwiejska 2
Widok w kierunku Parku Dąbrowskiego: Żelazko i Krysiewicza 3
Widok w kierunku Parku Dąbrowskiego

„Tworzenie fikcji odbudowy”

Konserwatywna część środowisk architektonicznych podważa sens takich inwestycji. Uważa, że rekonstrukcje i odtworzenia są możliwe tylko w uzasadnionych przypadkach, niemniej zawsze stanowią „fałsz” – budowę spoza okresu, w którym powstaje, w dodatku wzniesioną współczesnymi metodami budowlanymi. Bezwarunkowo lepszym wyborem jest architektura współczesna – postmodernistyczna. Za przykład takiej opinii niech posłuży tekst z portalu „Sztuka architektury„:

Pomiędzy już na starcie tworzącą przekłamanie próbą zbudowania w XXI wieku budynku XIX-wiecznego, a wznoszeniem w jego miejscu supernowoczesnego gmachu jest jednak całe spektrum form. Polscy architekci są zdolni i potrafią interpretować i parafrazować historyczne formy. Szkoda, że tym razem nie dostali takiej szansy. Czy nie byłoby lepiej, gdyby projektanci mieli możliwość stworzenia związanej z formami historycznymi architektury współczesnej zamiast tworzenia fikcji „odbudowy” nieistniejącego zabytku?

Inwestycja opisywana w tekście kończy odbudowę kwartału Krysiewicza/Ogrodowa/Półwiejska z wojennych i powojennych zniszczeń. W budynkach znajdą się mieszkania (raczej z tych droższych) i lokale usługowe w parterze.

Krysiewicza Ogrodowa odnowa skweru
Inwestor odnawia ponadto skwer na skrzyżowaniu ulicy Krysiewicza i Ogrodowej
Skwer Constructa Plus - inwestycja w centrum Poznania
Pojawią się między innymi drzewa i ławki

Przeczytaj także o odnowach budynków powstałych w ramach planu Weststadt Posen:

Jeżyce: dzielnica Weststadt pięknieje – zakończono kolejną renowację budynku


Dołącz do nas na Facebooku, Twitterze, Wykopie i Instagramie