2020 – drugi najcieplejszy rok w historii pomiarów w Polsce

W Polsce i w Poznaniu było ciepło, ale tym razem bez rekordu. Spójrzmy, jak kształtował się przebieg temperatury w naszym kraju w 2020 roku.

Czytaj też
Jak dostosować miasta do zmian klimatu? Spójrzmy na Europę Południową
Podsumowanie 2020 roku w Poznaniu

Pogodowe podsumowanie 2019 roku

Miniony 2020 rok zapamiętamy jako ciepły. Od stycznia do marca temperatury raczej przekraczały normę wieloletnią z okresu 1981-2010. W niektórych dniach było o 6-9 stopni cieplej, niż powinno być o tej porze roku! Zima 2019-2020 była najcieplejsza w historii pomiarów. Anomalnie wysokim temperaturom towarzyszyła susza. Kwiecień przyniósł temperatury bliższe normie.

Maj 2020 był chłodny (co ciekawe, podobnie jak maj 2019) – jako jedyny miesiąc w minionym roku przyniósł temperatury wyraźnie poniżej normy z ostatnich lat. Przynajmniej poprawiła się sytuacja hydrologiczna. Lato było raczej ciepłe, ale raczej bez fal upałów (w Poznaniu 14 dni było upalnych, czyli z temperaturą maksymalną ≥30°C). Czerwiec i lipiec lekko powyżej normy, sierpień już nieco wyraźniej (blisko +2°C względem średniej 1981-2010).

Ostatnie 4 miesiące roku były w zasadzie wyłącznie powyżej normy termicznej. Od września do grudnia aż w 94 dniach odnotowywano temperatury wyższe od średniej 1981-2020, a w 30 poniżej tej średniej. Śnieg się pojawił, ale tylko na 1 dzień (dla porównania: od grudnia 2019 do lutego 2020 nie pojawił się ani jeden dzień z pokrywą śnieżną o wysokości co najmniej 1 cm).

Drugi najcieplejszy rok w historii pomiarów

Poznaliśmy wstępne dane meteorologiczne za cały 2020 rok. Te mogą się zmienić (ostateczne dane ze stacji pomiarowych są otrzymywane po kilku miesiącach), ale jeżeli tak, to delikatnie. Nie zmieni to podstawowego faktu: było ciepło. W całym 2020 roku aż 254 dni były cieplejsze, niż średnia z lat 1981-2010. 112 dni ulokowały się poniżej tej średniej.

Możemy ogłosić bez wątpliwości: 2020 rok w Polsce był drugim najcieplejszym rokiem w historii pomiarów instrumentalnych, czyli od 1781 roku. Nawet drobne korekty raczej tego nie zmienią. Względem okresu 1981-2010, w ubiegłym roku było cieplej średnio o 1,74ºC. 2020 przegrał tylko z 2019 rokiem, w którym anomalia temperatury względem ostatnich kilkudziesięciu lat wyniosła +2,02ºC (zobacz podsumowanie 2019 roku).

W 2020 roku najwyższe odchylenie od normy z ostatnich lat wystąpiło w północnej Polsce (powyżej 2 stopni), w górach – w granicach 1,5 stopni. W województwie wielkopolskim anomalia temperatury względem lat 1981-2010 wyniosła +1,76ºC.

Skutek zmian klimatu

Pojawiające się w Polsce i na całym świecie wzrosty temperatur to bezpośredni skutek zmian klimatu. Ich główną przyczyną są emisje gazów cieplarnianych (m.in. dwutlenku węgla i metan), co doprowadza do zaburzenia równowagi radiacyjnej naszej planety. Stan wzrostu temperatur wzmacnia para wodna, najpowszechniejszy gaz cieplarniany. Dzięki temu, że tworzy dodatnie sprzężenie zwrotne (wzrost temperatur – silniejsze odparowywanie – wzrost ilości pary wodnej – wzrost temperatur – silniejsze odparowywanie…), para wodna dodatkowo podnosi średnie temperatury na Ziemi.

Globalne ocieplenie obserwujemy także w Poznaniu. Przez ostatnich kilkadziesiąt lat:

• temperatury wzrosły o 2 stopnie,
• pojawiło się 3 razy więcej dni upalnych,
• coraz cieplej robi się także zimą.

Skutkami globalnego ocieplenia są zmiany w środowisku naszego życia. Co prawda istnieją pozytywne skutki globalnego ocieplenia (m.in. wydłużenie okresu wegetacyjnego), jednak zdecydowanie dominują te negatywne. Ministerstwo Środowiska w Polityce Ekologicznej Państwa wskazywało między innymi na:

• zmniejszenie różnorodności gatunkowej i wymieranie zwierząt oraz roślin (w ciągu ostatnich 50 lat wyginęła ponad połowa populacji dzikich zwierząt na świecie),
• dłuższe susze i ryzyko pustynnienia,
• zwiększanie częstotliwości występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych i katastrof (trąby powietrzne, ulewne deszcze, powodzie),
• „użyźnienie” (eutrofizacja) wody w jeziorach, co jest procesem zdecydowanie negatywnym – powoduje obumieranie fauny i flory jezior za wyjątkiem fitoplanktonów oraz mętnienie wody.

Na koniec
W kontekście zmian w środowisku naszego regionu mówi się o stepowieniu Wielkopolski. Czy ono rzeczywiście zachodzi? I co dzieje się w Wielkopolsce? Spróbujemy odpowiedzieć na te pytania.
Zachęcamy do obejrzenia filmu „Można panikować” o bezsilności wobec zmian klimatu. Film obejrzysz za darmo 😉

---

Dołącz do nas na Facebooku, Twitterze, Wykopie i Instagramie